Όταν η πολιτική γίνεται μια παρτίδα σκάκι

«Ο αληθινός πολιτικός πρέπει να είναι εκπαιδευμένος στο σκάκι και το πόκερ. Στο σκάκι για τη στρατηγική του πολέμου, στο πόκερ για την ψυχολογία της μπλόφας».( Simone Nardone. Συγγραφέας, πολιτικός)

Το 2005 ο Αλεξάντερ Ντούγκιν συνάντησε στην Ουάσιγκτον τον Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι και Φράνσις Φουκουγιάμα. Η συνάντηση του Ντούγκιν με τον Μπρεζίνσκι είχε στηθεί μπροστά με ένα φωτο-σκηνικό μιας σκακιέρας τοποθετημένης ανάμεσα τους (για την προώθηση του βιβλίου του Μπρεζίνσκι η Μεγάλη Σκακιέρα). Το φωτο-σκηνικό με τη σκακιέρα ώθησε τον Ντούγκιν να ρωτήσει τον Μπρεζίνσκι αν το παιχνίδι του σκακιού αποτελεί ένα παιχνίδι που θέλει αναγκαστικά δύο παίχτες: «Όχι, – απάντησε ο Μπρεζίνσκι – το σκάκι είναι ένα παιχνίδι που μπορεί να παίζεται και με έναν παίχτη. Μόλις πραγματοποιηθεί μια κίνηση στο σκάκι μετακινείς τη σκακιέρα και παίζεις με τα άλλα πιόνια εσύ ο ίδιος ως άλλος παίχτης. Δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει «άλλος» σε αυτό το παιχνίδι», πρόσθεσε ο Μπρεζίνσκι.

Ο Ντούγκιν είχε πάρει την απάντηση. Ο Μπρεζίνσκι με την απάντηση του, είχε δώσει την εικόνα της πολιτική ισχύος των ΗΠΑ ως μοναδικού παίχτη σε παγκόσμια κλίμακα.

Μετά από αρκετά χρόνια το 2018, ο Ντούγκιν συνάντησε στη Ρώμη τον Στηβ Μπάνον οι απόψεις τους δεν βρήκαν κοινό τόπο συμφωνίας. Ο Ντούγκιν ισχυρίστηκε ότι ο δυτικός φιλελευθερισμός (και, κατ’ επέκταση, οι Ηνωμένες Πολιτείες) αποτελεί τη μεγάλη απειλή της εποχής, ο Μπάνον υποστήριξε ότι η μεγάλη απειλή έρχεται από την Κίνα. Οι δύο παραδοσιοναλιστές με παρόμοιες αφηγήσεις αναφορικά με την αναδυόμενη παγκόσμια κρίση και απειλή που έρχεται, διέθεταν διαφορετικές εκτιμήσεις. Φάνηκε ότι αυτό θα περιόριζε την ευκαιρία να οικοδομήσουν οποιοδήποτε κοινό έργο.

Η Ρωσία τα τελευταία χρόνια μελετάει όλες τις κινήσεις του δυτικού κόσμου με ιδιαίτερη επιμέλεια. Έχει αποκρυπτογραφήσει τόσο τις υποψίες της, όσο και τις ασύστατες εκλογικεύσεις της. Παράλληλα έχει αντιγράψει πολλά από τη στρατηγική των ΗΠΑ. Έτσι και αλλιώς η Ρωσία σήμερα αποτελεί μια πλήρως καπιταλιστική δύναμη, με ζωτικό χώρο υιοθετώντας απόψεις όπως του Γούντροου Ουίλσον προέδρου των ΗΠΑ των ετών 1913-1921 που αναφερόταν στην αυτοδιάθεση των λαών.

Και αν η Ρωσία ζητάει να δικαιωθεί από το αποτέλεσμα της πολιτικής της, οι ΗΠΑ, έχουν ανάγκη μιας άλλης εξωτερικής πολιτικής. Ο Τράμπ ορθώς το είχε καταλάβει. Εξάλλου η ιστορία μας δίνει για μια ακόμη φορά τα φώτα της. Περισσότερο από ποτέ οι ΗΠΑ, έχουν ανάγκη τη Ρωσία. Ας θυμηθούμε τη συνεργασία ή καλύτερα τη συμμαχία μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας από το 1863 έως το 1867 μεταξύ τσάρου Αλεξάνδρου Β’ και Αβραάμ Λίνκολν. Μια συμμαχία όπου η Ρωσία με το στόλου της φθάνοντας έως τις ακτές των ΗΠΑ κατά μήκος του ανατολικού και δυτικού άκρου του Ειρηνικού και Ατλαντικού Ωκεανού λειτούργησε ως παρωθητική δύναμη υπέρ της ενοποίησης των ΗΠΑ και σαφώς υπέρ του Αβραάμ Λίνκολν.

Σε ανταπόδοση οι ΗΠΑ κατασκεύασαν το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ρωσία. Το σιδηροδρομικό δίκτυο Trans Siberian οργανώθηκε από Αμερικανούς μηχανικούς και χρησιμοποιήθηκαν βαγόνια κατασκευασμένα από την Baldwin Locomotives της Φιλαδέλφεια. Τα ίδια αμερικανικά συμφέροντα στις 30 Μαρτίου 1867, συμμετείχαν στην αγορά της Αλάσκας, όταν οι Ρώσοι αποφάσισαν να πούλησαν την Αλάσκα στην Αμερική έναντι του ποσού των 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων, μη γνωρίζοντας ότι κάτω από τους πάγους κρύβεται μαύρος χρυσός. Μάλιστα τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης της εποχής κατηγορούσαν την κυβέρνησή τους ότι διασπάθισε το δημόσιο χρήμα για να αγοράσει ένα άχρηστο παγόβουνο.

Τελικά η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται όπως έλεγε ο Μαρκ Τουέιν, αλλά κάποιες φορές κάνει ομοιοκαταληξίες. Οι ΗΠΑ σήμερα διαγράφουν μια

πορεία κάμψης που ίσως είναι η μεγαλύτερη από ποτέ και αυτό γιατί επιτάχυναν τον δείκτη της γοητείας σε πρόκληση αντιστρεπτότητας.

Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν μελετητής της Εταιρίας Κληρονομιάς των Προπατόρων “Ahnenerbe” στα γερμανικά (ήταν παρακλάδι της εταιρείας της Θούλης η οποία δημιουργήθηκε περί το 1935 και αρχικά καθοδηγούνταν από τον στρατηγό Κάρλ Χαουσχόφερ), υμνητής της παράδοσης (μέχρι παρεξηγήσεως) αλλά και υμνητής των μυστηρίων (μέχρι συγχύσεως) εκείνων που νοηματοδοτούν την εμπνοή του ορίζοντα της επίγνωσης ως μελλοντικό προείκασμα, έχει γράψει στο έργο του «Τέταρτη Πολιτική θεωρία»:

«Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να επιβεβαιώσουν τη στρατηγική, οικονομική και πολιτική κυριαρχία τους, στην ενίσχυση του ελέγχου άλλων παγκόσμιων παραγόντων και στην αποδυνάμωσή τους· στη σταδιακή ή επιταχυνόμενη απο-κυριαρχία όσων είναι σήμερα περισσότερο ή λιγότερο ανεξάρτητα κράτη· και στην προώθηση υποτιθέμενων «καθολικών» αξιών που αντικατοπτρίζουν τις αξίες του δυτικού κόσμου, δηλαδή τη φιλελεύθερη δημοκρατία, τον κοινοβουλευτισμό, τις ελεύθερες αγορές, τα ανθρώπινα δικαιώματα κ.λπ.».

Το τέλος της ενσαρκωμένης αμερικανικής ουτοπίας και της ειδυλλιακής πεποίθησης ότι είναι το κέντρο του κόσμου, είναι κοντά. Έτσι και αλλιώς η αμερικανική ειδυλλιακή πεποίθηση ως χώρα πρότυπο αρχίσει να πνίγεται στην επέκταση της ψευδαίσθησης της και στην παράφρονα πεποίθηση της ότι έχει υλοποιήσει το όνειρο εν ονείρω. Τελικά το αμερικανικό όνειρο μπορεί να ήταν μια ατυχής μεταβίβαση της αισιόδοξης προσομοίωσης ή μια μετα-φουτουριστική φούσκα.

Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής κοινωνικής και πολιτικής φιλοσοφίας.

Αφήστε μια απάντηση