Το Λείψανο του Οσίου βρίσκεται αδιάφθορο στο ομώνυμο Προσκύνημα Προκοπίου Ευβοίας, εκεί όπου μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ενώ η δεξιά του Οσίου βρίσκεται στη Μονή Παντελεήμονος Αγίου Όρους.
Η ενάρετη ζωή του
Ο Όσιος Ιωάννης γεννήθηκε σε ένα χωριό της Μικράς Ρωσίας, το 1690 μ.Χ. και έλαβε μέρος στον πόλεμο που έκανε ο Μέγας Πέτρος της Ρωσίας εναντίον των Τούρκων κατά το 1711 μ.Χ. Τότε συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Τατάρους, οι οποίοι τον πούλησαν σε έναν Οθωμανό αξιωματικό Ίππαρχο, που καταγόταν από το Προκόπιο της Μικράς Ασίας, το οποίο βρίσκεται κοντά στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Η ενάρετη συμπεριφορά του έκανε τον αφέντη του να τον συμπαθήσει και να τον αφήσει ελεύθερο να ασκεί τα θρησκευτικά του καθήκοντα, ενώ η εργασία που του ανατέθηκε ήταν το στάβλισμα και η περιποίηση των ζώων, την οποία ασκούσε με αγάπη και προθυμία. Εκτός από την προσευχή και τη νηστεία, που έκανε ως άλλος Ιώβ, πήγαινε τη νύχτα και έκανε όρθιος αγρυπνίες στο νάρθηκα της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, η οποία ήταν κτισμένη μέσα σε ένα βράχο και βρισκόταν κοντά στο σπίτι του Τούρκου κυρίου του.
Το πρώτο θαύμα του
Κάποια στιγμή ο αφέντης του πήγε στη Μέκκα για προσκύνημα. Μία από τις μέρες εκείνες στο σπίτι του είχαν γιορτή και ετοίμασαν υπέροχα φαγητά. Βλέποντας ο Άγιος Ιωάννης ένα πιάτο με πιλάφι, το οποίο ήξερε ότι άρεσε ιδιαίτερα στον αγά ρώτησε εάν μπορούσε να το πάρει και να το στείλει στον αφέντη του. Όλοι γέλαναν μαζί του γιατί ήξεραν ότι ο αγάς έλειπε στη Μέκκα και θεώρησαν ότι ήθελε να το φάει ο ίδιος. Του έδωσαν, ωστόσο το πιάτο με το ρύζι και ο Άγιος Ιωάννης το πήρε και πήγε στον σταύλο. Εκεί γονάτισε και προσευχήθηκε από τα βάθη της καρδιάς του παρακαλώντας το Θεό να στείλει το φαγητό στον αφέντη του με όποιον τρόπο οικονομούσε Εκείνος με την παντοδυναμία Του. Πράγματι, το πιάτο με το φαγητό χάθηκε από τα μάτια του και λίγο αργότερα γύρισε στο σπίτι και είπε πως το πιάτο έφτασε στον αφέντη του. Αλλά και πάλι όλοι γέλασαν μαζί του.
Ύστερα από λίγες ημέρες όταν ο κύριος του γύρισε από την Μέκκα, προς μεγάλη έκπληξη όλων, έφερε μαζί του το χάλκινο πιάτο, στο οποίο βρισκόταν το ρύζι. Διηγήθηκε μάλιστα, στους οικείους του πως γυρνώντας από το προσκύνημα του βρήκε ένα πιάτο με πιλάφι να τον περιμένει στο τραπέζι του δωματίου του. Μάλιστα, το πιάτο ήταν από το σπίτι του γιατί είχε πάνω χαραγμένο το όνομα του. Κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει τι συνέβη, αλλά ο Άγιος Ιωάννης ήξερε πως ο Θεός, τον είχε ακούσει και έστειλε το φαγητό στον αφέντη του.
Το σκήνωμα του
Λίγα χρόνια αργότερα αρρώστησε βαριά και πέθανε. Στις 27 Μαϊου 1730 έγινε η τελετή της ταφής του, ενώ ο αφέντης του έδωσε την ελευθερία στους χριστιανούς να τον θάψουν χριστιανικά. Τάφηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου και το άγιο σκήνωμά του μπήκε μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα. Το 1832, όμως, το λείψανο πετάχτηκε έξω από τη λάρνακα σε σωρό ξύλων για να καεί, από τους στρατιώτες του Τούρκου Χατκεράλ Ογλού Οσμάν πασά, που είχαν ληστέψει όλο το ναό από τα αφιερώματα. Το λείψανο όμως έμεινε ανέπαφο και το γεγονός αυτό τρομοκράτησε τους Τούρκους στρατιώτες, ενώ το σώμα τοποθετήθηκε και πάλι στη λάρνακα. Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1924, οι χριστιανοί κάτοικοι του Προκοπίου Μικράς Ασίας, πήραν μαζί τους το σκήνωμα του Αγίου και το μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα, στην Εύβοια. Το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε στην Εύβοια τον Οκτώβριο του 1924 με το πλοίο «Βασίλειος Δεστούνης», ενώ το 1930 θεμελιώθηκε μεγαλοπρεπής ναός προς τιμή του Αγίου, που αποπερατώθηκε το 1951.
Λέγεται, μάλιστα, πως όταν το πλοίο έφτασε κοντά στη Ρόδο περιστρεφόταν μέσα στη θάλασσα και έμενε στον ίδιο τόπο. Ο κυβερνήτης του πλοίου φοβήθηκε και τότε ο επιβάτης που μετέφερε το λείψανο του είπε ότι στο αμπάρι ήταν το ιερό λείψανο του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου. Αμέσως ο κυβερνήτης διέταξε την μεταφορά του ιερού σκηνώματος στο διαμέρισμα του πλοίου, το οποίο χρησιμοποιούταν ως ευκτήριος οίκος, όπου το εναπέθεσαν και άναψαν το καντήλι.