Τα «Σπάργανα του Χριστού», το ηπειρώτικο γλύκισμα των Χριστουγέννων

Τα «Σπάργανα του Χριστού» είναι οι ηπειρώτικες χριστουγεννιάτικες τηγανίτες, ένα από τα ωραιότερα γλυκά του τόπου μας, που η θύμησή του μας γεμίζει συγκίνηση και φέρνει στον νου στιγμές, εικόνες και πρόσωπα αγαπημένα.

Και τούτο, γιατί για να φτιάξουν τα σπάργανα οι μανάδες μας μαζεύονταν δυο – τρεις γειτόνισσες μαζί κι εκεί, γύρω απ’ τη φωτιά, ακούγαμε ιστορίες και παράξενες δοξασίες του Δωδεκαημέρου, χιλιοειπωμένες μεν, αλλά που πάντα τις περιμέναμε με την ίδια αδημονία, αφήνοντας την παιδιάστικη φαντασία μας να ταξιδεύει… Αξιοσημείωτο είναι ότι αναφορές στα Σπάργανα του Χριστού πέρασαν μέχρι και στα Κάλαντα των Χριστουγέννων στην Ήπειρο, αφού το έθιμο είναι ευρύτατα διαδεδομένο τόσο στην πρωτεύουσα, στα Γιάννενα, όσο και σε άλλες πόλεις και σε όλα τα χωριά της περιοχής!

Τα «σπάργανα» ψήνονταν πάνω σε καυτή πλάκα η, αν δεν υπήρχε πλάκα, σε σιδερένιο ταψί χωρίς γείσο, που το λέγανε βισαλίδα, δηλαδή καμμένο. Αφού περνούσαν την πλάκα με ελάχιστο λάδι, με μια κουτάλα έριχναν τον αραιό χυλό, που ήταν φτιαγμένος με νερό, αλεύρι και ελάχιστο αλάτι και αμέσως τον άπλωναν με το βεργί, ώστε να γίνει ένα λεπτό και ισόπαχο φύλλο. Αφού ψηνόταν από τη μια μεριά το γύριζαν κι από την άλλη.

 

Όταν ήταν έτοιμο το έβγαζαν και το έβαζαν πάνω σε ένα τραπεζομάντιλο για να ξεϊδρώσει. Αφού τ’ άφηναν να στεγνώσουν κάπως, στη συνέχεια τ’ άπλωναν σε ταψί με χοντροκομμένα καρύδια, κανέλα και γαρύφαλλο ανάμεσα. Χάραζαν σε μπακλαβωτά κομμάτια και σιρόπιαζαν με ζεστό σιρόπι φτιαγμένο από πετιμέζι, αραιωμένο και αρωματισμένο με φλούδες πορτοκάλι. Όσοι δεν είχαν πετιμέζι έφτιαχναν σιρόπι με ζάχαρη, αλλά το γλυκό δεν είχε το άρωμα και το χρυσαφί χρώμα που δίνει το πετιμέζι.

Υλικά

Για τον χυλό

Αλεύρι
Λίγο αλάτι
Κρύο νερό (όσο να γίνει πηχτός χυλός)

Για τη γέμιση

Καρύδια χοντροκομμένα
Ζάχαρη
Κανέλα
Γαρίφαλο
(σαν γέμιση μπακλαβά)

Για το σιρόπι

1 κιλό ζάχαρη
4 ποτήρια νερό,
Ξύσμα ενός λεμονιού
Χυμό ενός λεμονιού

Διαδικασία

Προσθέτουμε στο αλεύρι το αλάτι και το αναμειγνύουμε με το νερό, ανακατεύοντας καλά να μη σβολιάσει. Θέλουμε το μείγμα να μοιάζει με χυλό κρέπας. Σε λαμαρίνα ή μαντέμι ή πλάκα (χωματένια πλάκα) ή ακόμα, για τις σημερινές νοικοκυρές, σε αντικολλητικό τηγάνι, απλώνουμε μια κουταλιά (βαθιά κουτάλα) από τον χυλό σχηματίζοντας μια μεγάλη κρέπα και ψήνουμε προσεκτικά και από τις δύο πλευρές. Αφού ολοκληρώσουμε το ψήσιμο όλων των φύλλων, τα στρώνουμε σε ταψί ρίχνοντας ανάμεσα τα υλικά της γέμισης: καρύδια, ζάχαρη, κανέλα, γαρίφαλο. Όταν γεμίσει το ταψί, μετά από 5-6 στρώσεις, τις κόβουμε σε κομμάτια τετράγωνα και σιροπιάζουμε με το σιρόπι που ήδη έχουμε ετοιμάσει. Στο τελευταίο φύλλο κάνουμε το τελείωμα ραντίζοντας την επιφάνεια μετά το σιρόπιασμα με καρύδια. Το μυστικό της επιτυχίας του γλυκίσματος είναι να απορροφηθεί το σιρόπι και να μαλακώσουν τα φύλλα, ώστε να κόβονται με το πηρούνι. Αυτό εξαρτάται από το ψήσιμο, πρέπει δηλαδή να ψηθούν τόσο, όσο να τραβούν το σιρόπι.

Καλή επιτυχία! Καλά Χριστούγεννα!

πηγή: kimintenia.com

simeiakairwn

Αφήστε μια απάντηση