Χοχλιοί μπουμπουριστοί

Από τα προϊστορικά χρόνια, ο άνθρωπος κατανάλωνε ως τροφή ό, τι μπορούσε για να επιβιώσει, μερικές φορές και σαλιγκάρια.

Τα σαλιγκάρια αποτελούν εκλεκτό έδεσμα από την εποχή της Μινωικής Κρήτης, έχουν κατακτήσει τη δική τους θέση στις ευρωπαϊκές γκουρμέ κουζίνες, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ακόμη και καλλυντικών. Ο λόγος για τα σαλιγκάρια, ένα προϊόν με συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση, αφού, όπως εξηγεί ο καθηγητής στο Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστος Νεοφύτου, το κρέας τους παρουσιάζει σημαντική διατροφική και φαρμακευτική αξία.

“Κατ’ αρχήν, το κρέας των σαλιγκαριών αποτελεί λιχουδιά για τους γευσιγνώστες, αλλά συγκεντρώνει και αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλα κρέατα. Παρουσιάζει αφενός μεν χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και λίπη, αφετέρου δε υψηλή περιεκτικότητα σε ανόργανα θρεπτικά στοιχεία, απαραίτητα αμινοξέα και ευεργετικά λιπαρά οξέα”, σημειώνει ο κ. Νεοφύτου, ο οποίος διευθύνει το Εργαστήριο Εκτροφής Γαστεροπόδων του Πανεπιστημίου.

Οι τελευταίες έρευνες αναδεικνύουν το κρέας των σαλιγκαριών ως έναν από τους θετικούς διατροφικούς παράγοντες της μεσογειακής δίαιτας, τονίζει ο κ. Νεοφύτου, επισημαίνοντας ότι η υψηλή βιωσιμότητα των κατοίκων της Κρήτης και τα χαμηλά ποσοστά καρκίνου, συσχετίστηκαν και με τη συχνή κατανάλωση σαλιγκαριών (εκτός από το ελαιόλαδο).

Η θερμιδική αξία του κρέατος των σαλιγκαριών είναι 60-90 θερμίδες ανά 100 γραμ. κρέατος έτοιμου προς κατανάλωση, μικρότερη από το κρέας διάφορων ψαριών, πτηνών και θηλαστικών.

Το περιεχόμενο σε πρωτεΐνη είναι υψηλό και κυμαίνεται από 10% έως 16% του νωπού βάρους. Το ποσοστό των λιπών αποτελεί το 0,5% έως 2% του ολικού νωπού βάρους και συνήθως είναι λίγο μεγαλύτερο στα νεαρά σαλιγκάρια. Το δε περιεχόμενο σε νερό είναι υψηλό και ποικίλλει από 73%-89%. Η ανάλυση, επίσης, της σύστασης των λιπιδίων δείχνει υψηλό ποσοστό πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Επίσης, το λίπος των σαλιγκαριών είναι ωφέλιμο, καθώς παρέχει στον οργανισμό τα ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία θεωρούνται απαραίτητα, καθώς ο ανθρώπινος οργανισμός, μη μπορώντας να τα συνθέσει, πρέπει να τα λάβει με τη διατροφή του.

Τα σαλιγκάρια είναι πολύ ευεργετικά για την υγεία του ανθρώπου, καθώς παρεμποδίζουν την αθηροσκλήρωση και την θρόμβωση και έχουν αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις, δρουν προληπτικά σε αλλεργίες, κατάθλιψη και άλλες ασθένειες του νευρικού συστήματος.

Όσον αφορά τα ανόργανα στοιχεία (μέταλλα), το κρέας των σαλιγκαριών αποτελεί καλή πηγή ασβεστίου, φωσφόρου, μαγνησίου, καλίου και νατρίου. Ορισμένοι ερευνητές προτείνουν την κατανάλωση σαλιγκαριών ως εναλλακτική πηγή ασβεστίου και φωσφόρου, δύο πολύ σημαντικών συστατικών για την ανάπτυξη των οστών.

“Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ψάρια που καταναλώνονται με το κόκαλο αποτελούν για τον ανθρώπινο οργανισμό πολύ καλή πηγή ασβεστίου και φωσφόρου, θα μπορούσε επάξια να γίνει αντικατάστασή τους με το κρέας των σαλιγκαριών, τα οποία, εκτός των παραπάνω στοιχείων, περιέχουν και σημαντική ποσότητα ω-3 λιπαρών οξέων και ειδικά σε περιοχές που τα ψάρια δεν είναι διαθέσιμα. Επίσης, για όσους δεν καταναλώνουν κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, μπορεί να αποτελέσουν σημαντική πηγή αμινοξέων και ασβεστίου”, σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Νεοφύτου.

Όσον αφορά τα ιχνοστοιχεία, το κρέας των ειδών αυτών αποτελεί καλή πηγή σεληνίου (27,4 μg/100mg), παρέχοντας ουσιαστικά το 50% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας η οποία απαιτείται για πρόσληψη από μια ενήλικη γυναίκα (που είναι 50 μg/ ημέρα) και το 1/3 για ένα άνδρα. Το σελήνιο έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, προστατεύοντας από καρδιοπάθειες και ίσως από τον καρκίνο του προστάτη, συμβάλλοντας, επίσης, στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και του ανοσοποιητικού συστήματος.

Επιπροσθέτως, η σάρκα των σαλιγκαριών αποτελεί και σημαντική διαιτητική πηγή βιταμινών, αφού περιέχει αρκετά υψηλή περιεκτικότητα σε νιασίνη, μια υδροδιαλυτή βιταμίνη του συμπλέγματος Β, με ευεργετική επίδραση στο νευρικό και καρδιαγγειακό σύστημα, που είναι σταθερή και ανθεκτική στη θερμότητα, τη μαγειρική και την αποθήκευση των τροφίμων. Η περιεκτικότητα του κρέατος των σαλιγκαριών σε νιασίνη είναι 1,4 mg/100g βρώσιμου κρέατος και αντιστοιχεί σε κατανάλωση 50g τυριού και 150g γιαουρτιού, που θεωρούνται καλές πηγές αυτής της βιταμίνης.

Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, τα σαλιγκάρια έχουν χρησιμοποιηθεί στην φαρμακευτική επιστήμη για την παρασκευή θεραπευτικών προϊόντων και καλλυντικών.

Από την αρχαιότητα ήδη υπάρχουν μαρτυρίες για τη χρήση παρασκευασμάτων, τα οποία είχαν ως βάση τα σαλιγκάρια. O Πλίνιος τα συνιστούσε για τους πόνους του στομαχιού και τις αιμορραγίες. Ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός τα θεωρούσαν ωφέλιμα για την υδρωπικία και την κήλη, ενώ κατά το Μεσαίωνα τα χρησιμοποιούσαν για την αντιμετώπιση ασθενειών, όπως στοματικές διαταραχές, βρογχίτιδα, φυματίωση, πληγές, σκορβούτο, κ.λπ.

Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, χημικές ουσίες (λεκτίνες) που απομονώθηκαν από το είδος Helix Pomatia μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην πρόβλεψη και την έγκαιρη διάγνωση των μεταστάσεων σε ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, των ωοθηκών, του οισοφάγου, του εντέρου και του προστάτη.

Προεργασία μαγειρέματος (αφορά όλες τις συνταγές)

*Παίρνουμε όση ποσότητα σαλιγκάρια έχουμε υπολογίσει για το φαγητό που θα μαγειρέψουμε (1 κιλό για 4-5 μερίδες).
*Τα βάζουμε σε μια λεκάνη με μπόλικο νερό κρύο, και τα σκεπάζουμε με ένα άδειο πιάτο.
*Τ’ αφήνουμε περίπου μισή ώρα. Το κάνουμε αυτό, γιατί μετά από λίγη ώρα τα σαλιγκάρια με την υγρασία θα ζωντανέψουν!
*Παρατηρούμε τα σαλιγκάρια: ορισμένα έχουν βγει από το κέλυφος τους και ορισμένα άλλα όχι. Όσα έχουν βγει είναι υγιή και έτοιμα προς μαγείρεμα. Όσα δεν έχουν βγει επιχειρούμε απαλά με το χέρι να αφαιρέσουμε την μεμβράνη τους, αν βγουν από το κέλυφος είναι υγιή και έτοιμα προς μαγείρεμα. ΠΡΟΣΟΧΗ: εάν και μετά την αφαίρεση της μεμβράνης δεν βγουν από το κέλυφος τους, σημαίνει ότι δεν ζουν και ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η κατανάλωσή τους!
*Στην συνέχεια τα βάζουμε σε καθαρό νερό και τα τρίβουμε αρκετά ανάμεσα στις παλάμες μας, έτσι φεύγουν και οι τελευταίες πιθανές ακαθαρσίες.
*Βάζουμε σε κατσαρόλα νερό, αφού βράσει τα ρίχνουμε μέσα και τα βράζουμε για 3-4 λεπτά.
*Τέλος τα ξεπλένουμε με αρκετό κρύο νερό.

Χοχλιοί μπουμπουριστοί.

Διάσημη Κρητική συνταγή που πήρε το όνομα «χοχλιοί μπουμπουριστοί» επειδή οι Κρήτες στρώνουν τους χοχλιούς στο τηγάνι αμπούμπουρα, που θα πει μπρούμυτα. Στην Κρήτη τα σαλιγκάρια τα λένε χοχλιούς. Πρόκειται για παραδοσιακά κρητική συνταγή που συντροφεύει την τσικουδιά, το τσίπουρο και την καλή παρέα.

Προετοιμασία των χοχλιών. Οι χοχλιοί πρώτα πρώτα πρέπει να καθαριστούν καλά και να αφαιρεθεί η «τσίπα» που σχηματίζουν στο στόμιο των οστράκων. Τους βάζουμε λοιπόν μέσα στο νερό και τους αφήνουμε για λίγο. Αμέσως θα αρχίσουν να ζωντανεύουν απ’ την νάρκη. Ένας ένας θα αρχίσουν να βγαίνουν απ το κέλυφος τους κι εμείς μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους ζωντανούς απ’ τους ψόφιους, αν υπάρχουν. Στην συνεχεία θα βράσουμε για λίγο τους χοχλιούς σε νερό με λίγο αλάτι μέχρι να αρχίσουν να αφρίζουν, αφαιρούμε τους αφρούς (τα σάλια τους δηλαδή), τους ξεπλένουμε και τους καθαρίζουμε προσεκτικά αφαιρώντας με ένα μαχαιράκι όλα τα υπολείμματα που υπάρχουν στο κέλυφος.

Βασική συνταγή
1/2 κιλό χοχλιούς.
1/2 ποτήρι ελαιόλαδο.
1 κουταλιά της σούπας αλεύρι
ανθό αλατιού.
καγιέν σε σκόνη.
5-6 κουταλιές ξύδι.
2 κουταλιές αρισμάρι (δενδρολίβανο).

Εκτέλεση: Απλώνουμε αρκετό αλάτι σε ένα φαρδύ τηγάνι και τοποθετούμε τους χοχλιούς αμπούμπουρα (με την μούρη προς τα κάτω). Όταν σταματήσουν να τσιτσιρίζουν (μπουμπουρίζουν) προσθέτουμε το λαδί και το αλεύρι και τους αφήνουμε να τηγανιστούν για λίγα 1-2 λεπτά σε μέτρια φωτιά. Στην συνεχεία προσθέτουμε το ξύδι και το αρισμάρι και δυναμώνουμε την φωτιά να εξατμιστεί το ξύδι. Οι χοχλιοί είναι έτοιμοι για σερβίρισμα. Σερβίρονται σε βαθιά πιατέλα με όλη τους την σάλτσα. Πασπαλίζουμε με καγιέν σε σκόνη.

Εναλλακτικά μπορούμε να προσθέσουμε σάλτσα ντομάτας ή κουρκουμά σε σκόνη.

Γίνονται και με λουκάνικα χωριάτικα, κρεμμύδια ξερά  και σάλτσα ντομάτας, ας το πούμε στιφάδο. Φτιάχνουμε χωριστά τα λουκάνικα και τα κρεμμύδια με την σάλτσα ντομάτα και στο τέλος προσθέτουμε τα μπουρμπουριστά σαλιγκάρια.

Τρώγονται με μια οδοντογλυφίδα ή με το ειδικό πιρούνι για σαλιγκάρια.

Συνοδεύουμε με ζωντανό ψωμί και ρακί ή τσίπουρο

Καλή απόλαυση!!

***
@Aliki Alisa/ edwhellas.gr / 2011

.https://terrapapers.com/chochlioi-mpoumpouristoi/

Αφήστε μια απάντηση